Bugün aklıma bizim toplumumuzun en güzel tarafı olan ve bence bizi ayakta tutan değerler geldi. Ben içimden gelenleri yazıyorum lütfen sizde yorum bölümünüze güzel adetlerimizi ve yazılı olmasa bile şimdi düşününce içimizi ısıtan şeyleri yazın…
Öncelikle büyüklerimiz, yani annaneler, dedeler ve hatta mahallemizdeki büyükler. Biz büyüklerine son derece saygılı ve duyarlı bir milletiz aslında, son günlerde evde kalın çağrısından sonra bazı üzücü örnekler gördük ama birkaç böyle örnek tümü tanımlamaz. Büyükler ziyaret edilir, ihtiyaçları varsa alınır, marketten eli dolu gelen bir büyük görürseniz hemen yardım edin denirdi. Ben kendi çapımda hala yapmaya çalışıyorum ama maalesef büyük şehirlerde mahallemizde ihtiyacı olan dışarı çıkamayan varsa bilmiyoruz. Bu dönemde evlerinden çıkamayanlara yapılacak yardımları önemsiyorum mesela, belki de bir temas olur gençlerle yaşlılar arasında. Yaşı büyük kişiler bizlerin bilgi hazinesi, geçmişi ve hatta tarih kitabıdır. Deneyim yaşla kazanılan birşey ve saygı çok çok önemli eğer bunu kaybedersek toplumda asıl bozulma o zaman başlar. Ben mutlu oluyorum hala daha otobüslerde, minibüslerde yaşlılara hemen yer veriliyor diye, ne güzel bir gelenek hep olsun ve nesilden nesile aktarılsın inşallah…
Bir diğer konuda yiyecek – içeçek ve paylaşım. Biz yediğini içtiğini paylaşan ve misafir seven bir toplumuz. Benim büyüklerimde bir söylem vardı ki eminim herkeste vardır, yenilen içilen ve misafir olan ev bereketli olur diye. Benim en sevdiğim ise komşulara giden tabaklardı, helva, pişi veya yapılan şeyler komşulara dağıtılır ve üzerine de bir peçete örtülürdü diğer kişilere ayıp olmasın diye… Gelene ikram yapılması ve hele yoldan gelen varsa açlık var mı diye sorulması bence en şahanelerden. İnanın yurtdışında olduğum sırada sorulsa sorulsa kahve içermisin diye sorulurdu ama pek yemeği veya açlığı düşünen görmedim. Bizim kadar misafirperver toplum henüz pek görmedim de diyebilirim. Bir restorana gittiğinizde yemek bitince çay veya kahve ne ikram edelim denir ya, bu oldukça ender birşey henüz gördüğüm ülkelerde rastlamadım. Sadece italyanlar yemeğin sonunda limon likörü ikram ediyorlar bazen…
Tabii yeme – içmede de nerede ne yenir ve nasıl yenilirin toplum kuralları vardı. Şimdilerde pek görmez oldum ama başkalarının önünde birşey yeme, yersende paylaşman lazım rahmetli babamın kuralı idi. O yüzden sokağa oynamaya giderken eline birşey alıyorsan diğer arkadaşlarına da götürmen lazımdı. İlkolkul öğretmenim hala da görüştüğüm ve sevdiğim Nezihe Budakoğlu bize ilkokulda demişti ki, çocuklar elma yiyin çok faydalıdır amaaaa evde aileniz ileyseniz ısırarak kabuğu ile yiyin, misafir varsa asla öyle yenmez, bıçakla keserek yiyin. Bence öğretimin en güzel yanı öğrendiğimiz düz bilgiler değil bu kısmı, bu öğüt kulağıma küpe oldu ve her elma yediğimde de aklıma gelir. Özellikle muz, antepfıstığı gibi şeyleri diğerlerinin önünde yeme pekte bahsetme denirdi ben küçükken, neden diye sorduğumda annem bunlar biraz pahalı yiyecekler ya onlar alamıyorsa? canları çeker çok günah olur ya paylaş ya da kimsenin önünde yeme denirdi. Geçen gün minibüste bi çocuğa annesi antep fıstığı yediriyordu ki minibüste başka çocuklarda vardı, zaten toplu taşıma da benim bildiğim kabuklu yiyecek yemek tümden yanlışta her neyse aklıma bu öğütler geldi… Birde çok takıldığım şu çekirdek yenmesi varda, parklarda, bahçelerde hem de yere kabuklarını atarak neyse onu geçelim..
Ben diyorumki eğer biz yaşlılarımıza değeri eksiltmezsek, kendi güzel yemeklerimizi ve tariflerimizi kaybetmezsek, paylaşımcı ruhumuzdan ödün vermezsek bizi kimse yıkamaz. İnanın bu adetlerin olmasının ve devam ettirilmesinin bir sebebi var. Hele gelen kap boş gönderilmez kısmı da çok sevdiklerimden 🙂 Sizin hatırladığınız güzel şeyler neler?
